HVO, de “Diesel” van de Transitie voor Zware en Industriële Voertuigen?

In een context waarin de decarbonisatie van zwaar en industrieel transport een prioriteit wordt, profileert HVO (Hydrotreated Vegetable Oil) — ook wel hernieuwbare diesel genoemd — zich als een serieus alternatief voor fossiele diesel. Flexibel, efficiënt en schoner: deze nieuwe generatie brandstof zou wel eens de ideale transitieoplossing kunnen zijn voor vrachtwagenparken en industriële voertuigen.

Waarom aandacht besteden aan HVO?

1. Onmiddellijke emissiereductie
   HVO is afkomstig van hernieuwbare grondstoffen (gebruikte plantaardige oliën, dierlijke vetten, enz.) en maakt het mogelijk de CO₂-uitstoot tot 90% te verminderen ten opzichte van conventionele diesel, volgens een volledige levenscyclusanalyse (“well-to-wheel”) die productie, transport, distributie en verbranding omvat [Bron: ADEME, 2024]. In tegenstelling tot andere oplossingen in ontwikkeling is HVO onmiddellijk operationeel en wordt het al op de Europese markt verdeeld door grote leveranciers zoals Neste, TotalEnergies en Altens…
2. Compatibiliteit met bestaande motoren
   Een van de grootste voordelen van HVO is de compatibiliteit met de meeste recente dieselmotoren, zonder technische aanpassingen. Het kan dus onmiddellijk worden gebruikt, zonder extra investeringen in infrastructuur, rollend materieel of opleiding. Deze “plug & play”-compatibiliteit maakt een snelle en kostenefficiënte toepassing mogelijk voor fleetmanagers, waardoor het een concrete en realistische oplossing is om zonder vertraging over te schakelen naar een schonere logistiek [Bron: TotalEnergies, 2023].
3. Hoge kwaliteit en prestaties
   HVO heeft een hogere cetaangetal dan fossiele diesel, wat de verbranding verbetert en de uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden (NOx) vermindert. Het is ook stabieler bij opslag omdat het minder snel degradeert, zelfs onder variabele temperatuur- of vochtigheidsomstandigheden. In tegenstelling tot fossiele diesel is het minder gevoelig voor oxidatie, sedimentvorming of microbiële besmetting, waardoor het bijzonder geschikt is voor wagenparken met intermitterend gebruik of voor langdurige opslag [Bron: Neste, 2023].

Beperkingen om rekening mee te houden

• Beperkte beschikbaarheid: De wereldwijde productie van HVO blijft momenteel lager dan de potentiële vraag. De toegang kan regionaal beperkt zijn. Toch is de trend stijgend: er worden aanzienlijke investeringen gedaan, onder meer door TotalEnergies, dat na de opstart van een productiefaciliteit in La Mède (bij Marseille) begonnen is met de bouw van een tweede fabriek in de Hauts-de-France. Deze initiatieven wijzen op een veelbelovende toekomst voor de verhoging van de productiecapaciteit op Europese schaal.
• Hogere kostprijs: De literprijs van HVO blijft hoger dan die van diesel, vooral in openbare tankstations (momenteel zeer beperkt in aantal) waar de officiële Belgische prijs van Diesel XTL (waar HVO deel van uitmaakt) tot 1,5 keer duurder is dan Diesel B7. Dit verschil is echter veel kleiner voor bedrijven met privétankstations: in België bijvoorbeeld kan het prijsverschil bij bulk­aankopen excl. btw onder de 20 cent per liter dalen, afhankelijk van de leverancier. Deze trend van dalende verschillen kan zich verder doorzetten met de stijgende vraag, de uitbreiding van de productie en mogelijke staatssteun (in de vorm van subsidies of fiscale stimuli). Bovendien komt HVO, net als fossiele diesel, in aanmerking voor de terugvordering van de bijzondere accijns op professionele diesel, wat de economische concurrentiekracht voor transporteurs verder verhoogt [Bronnen: FOD Financiën, 2025; Informazout, 2024].
• Risico op concurrentie met andere toepassingen: Het gebruik van gebruikte plantaardige oliën kan concurreren met andere sectoren (chemie, diervoeding, enz.). Bovendien wijzen sommige experts erop dat grootschalige productie van HVO, indien gebaseerd op specifieke teelten, aanzienlijke landbouwoppervlakten zou vergen. Dit zou de druk op bouwland kunnen verhogen en conflicten kunnen veroorzaken met de productie van voedsel voor mens en dier, wat ethische en milieuvragen oproept in een logica van langetermijnduurzaamheid. Op Europees niveau vertegenwoordigen vrachtwagens en industriële voertuigen echter ongeveer 40 à 45% van het totale verbruik van wegdiesel [Bron: European Environment Agency, 2023]. Door het gebruik van HVO voor dit specifieke segment te prioriteren, dat op korte tot middellange termijn moeilijker te elektrificeren is dan lichte voertuigen, zou de druk op landbouwmiddelen kunnen worden beperkt, terwijl de onmiddellijke (en zonder enige investering voor consumenten en distributeurs) milieu-impact van de hernieuwbare brandstof wordt gemaximaliseerd. Zou deze gerichte aanpak niet bijdragen tot het temperen van de bezorgdheden rond grootschalige duurzame productie? Dit verdient zeker een grondigere analyse.

Een strategische hefboom voor wagenparken in transitie

Voor bedrijven die snel een energietransitie willen inzetten zonder hun volledige vloot te vernieuwen, vormt HVO een relevante strategische hefboom. Het kan geleidelijk worden ingevoerd, op bepaalde trajecten of voor specifieke klanten die een koolstofarme logistiek eisen.

Bij Tele-Naro ondersteunen wij deze verandering met onze multibrandstof-monitoringtools. Ons platform maakt het mogelijk fossiele brandstoffen van hernieuwbare brandstoffen te onderscheiden, vermeden CO₂-emissies op te volgen en milieurapportages te automatiseren. Verschillende van onze klanten hebben de stap al gezet, aangetrokken door de mogelijkheid onmiddellijk een doeltreffende transitieoplossing te adopteren zonder investeringen in voertuigen of grote infrastructuuraanpassingen. De vraag naar de installatie van opslag- en distributiefaciliteiten in privé HVO-stations groeit sterk, een bewijs dat dit alternatief snel zijn plaats vindt in de transitiestrategieën van professionele wagenparken.

Een pragmatische transitie, al binnen handbereik

Hoewel elektrificatie, waterstof of andere disruptieve innovaties de contouren van een verderaf liggende toekomst tekenen, biedt HVO een onmiddellijke, realistische en pragmatische transitie-oplossing voor de huidige uitdagingen. De eenvoudige integratie, de toenemende beschikbaarheid en de meetbare impact op de uitstoot maken het tot een strategische hefboom om het zware en industriële transport vandaag al te decarboniseren.

Bronnen:

• (2024). Alternatieve brandstoffen: uitdagingen en perspectieven.
• (2023). HVO100, een biobrandstof voor professionals.
• (2023). Renewable Diesel Handbook.
• Transport & Milieu. (2024). HVO in de energietransitie.
• European Environment Agency. (2023). Greenhouse gas emissions from transport in Europe.
• FOD Financiën. (2025). Bijzondere accijns op professionele diesel.
• (2024). Prijzen en trends van vloeibare professionele brandstoffen in België.